Daltononderwijs is eigentijds onderwijs. Onderwijs van nu dat leerlingen voorbereidt op de veranderende toekomst. Natuurlijk heeft elke middelbare school dat uitgangspunt en zijn er veel overeenkomsten tussen scholen. Ook op onze school werken we met boeken en (digitale) methodes; er is een lesrooster en er zijn proefwerken. We werken aan dezelfde leerstof als op andere scholen. We willen natuurlijk het beste uit de leerlingen halen en zijn trots op de mooie eindresultaten. En toch zijn er verschillen...
Op een daltonschool zijn er vijf uitgangspunten: de pijlers. Verantwoordelijkheid, zelfstandigheid, reflectie, effectiviteit en samenwerken. Maar wat bedoelen we ermee? Wat merken leerlingen daarvan in de les of tijdens daltonuren? Hoe doen wij dat op onze school? Eerst maar eens uitleggen wat wij onder goed daltononderwijs verstaan aan de hand van de pijlers. De praktische invulling komt daarna aan bod.
Dalton Den Haag is lid van de Nederlandse Dalton Vereniging. De driehoek laat de daltonpijlers zien. Hieronder zoomen we in op die vijf pijlers.
Samenwerking
Onze school is een gemeenschap waarin we rekening met elkaar willen houden. Leerlingen leren - bijvoorbeeld tijdens reizen en projecten - oog te hebben voor elkaars en eigen kwaliteiten en zwaktes. Bovendien leren ze onderlinge verschillen te respecteren en waarderen. Dat vinden we belangrijk op de Dalton. Iedereen moet immers, vroeg of laat, met verschillende soorten mensen kunnen omgaan, leven en werken.
Zelfstandigheid
Ook zelfstandigheid hebben we hoog in het vaandel staan. Op het brugklaskamp in de tweede schoolweek oefenen leerlingen al met het maken van een planning en de keuzes die daarmee gepaard gaan. Die zelfstandigheid bouwen we uit in de bovenbouw zodat leerlingen na het eindexamen moeiteloos kunnen instromen in het hoger onderwijs.
Verantwoordelijkheid en vertrouwen
Dat we werken op basis van wederzijds vertrouwen is vanzelfsprekend. Leraren bieden een kader waarbinnen leerlingen hun eigen leerproces gedeeltelijk zelf kunnen vormgeven. Dat vraagt om leraren die kunnen loslaten en steeds meer verantwoordelijkheid leggen bij de leerlingen. De leerlingen nemen op hun beurt die verantwoordelijkheid en leggen verantwoording af, bijvoorbeeld aan hun leraren, medeleerlingen, ouders of zichzelf.
Effectiviteit
Veel leerlingen vinden de afwisseling tussen de ‘gewone’ lessen en daltonuren prettig. In de daltonuren kiezen leerlingen wat voor hen op dat moment het handigst is. Bijvoorbeeld leren voor een proefwerk, vragen stellen aan een docent en zelfstandig of samen werken aan een taak. Soms staat je hoofd nu eenmaal meer naar maak- dan naar leerwerk. Ook in de lessen zorgen docenten voor verschillende werkvormen zodat je je aandacht erbij kunt houden en de lestijd goed kunt gebruiken.
Reflectie
Nadenken over het eigen gedrag, het vermogen tot samenwerken, het leerproces of het gemaakte (proef)werk is belangrijk als je je
wilt ontwikkelen. Je vergroot daarmee het inzicht in je eigen aanpak en kunt daar later je voordeel mee doen. Docenten vragen je dan ook regelmatig om terug te kijken, bijvoorbeeld na het maken van een proefwerk of verslag. Wat ging goed? Wat had je beter anders kunnen aanpakken? Welke voornemens vloeien daaruit voort? Wat heb je nodig om verder te kunnen?
Contact en structuur geeft ruimte
Op Dalton Den Haag kennen we elkaar. Dat klasgenoten elkaar kennen is vanzelfsprekend. Maar leerlingen uit verschillende klassen van de onderbouw en bovenbouw kennen elkaar ook. Door de daltonuren, het tutoraat en de leerlingmentoren ontmoeten leerlingen uit alle klassen elkaar. De onderlinge band tussen docenten en leerlingen is hecht, doordat de leraar niet alleen lesgeeft, maar ook begeleidt en helpt met taken en plannen. Daarnaast is Dalton Den Haag gewoon een goed georganiseerde school met heldere regels. Als je met ruim duizend mensen in een school rondloopt, is dat belangrijk. Iedereen weet welke afspraken er gelden. Juist door dat persoonlijke contact en de geoliede organisatie kunnen we leerlingen meer vrijheid, verantwoordelijkheid en vertrouwen geven. En dat motiveert, want als je verantwoordelijkheid krijgt, ben je ook geneigd die te nemen.
Onderzoekend en ondernemend
We willen natuurlijk het beste uit jou halen! Niet alleen op het gebied van leren, maar ook op sociaal, sportief, cultureel en persoonlijk gebied. Helen Parkhurst, die het daltononderwijs heeft uitgevonden, wilde dat kinderen “fearless human beings” werden.
Dat vinden wij nog steeds een mooi streven. Kinderen zonder vrees, met ondernemingslust en nieuwsgierigheid. Daarom stimuleren we op onze school je onderzoekende houding op allerlei manieren, bijvoorbeeld door vragen te stellen in plaats van antwoorden te geven, door realistische opdrachten te maken of door leerlingen zelf met suggesties te laten komen over wat ze willen onderzoeken.
Theaterklas en tweetalig onderwijs
Het is niet zo gek dat een daltonschool ook een theaterklas heeft én een tto-school is bovendien. Die drie versterken elkaar en ze liggen in elkaars verlengde. Kunst, cultuur en tweetalig onderwijs zijn immers ook gericht op een brede ontwikkeling, net als daltononderwijs. Ze maken het leven veelzijdig. Dat vinden wij tenminste. Leerlingen leren verder te kijken dan hun eigen omgeving; over de muren van de school, de buurt, de sportvereniging en Den Haag heen. Wat gebeurt er in de rest van de wereld? Hoe zie je dat terug in kunst en cultuur? Kunnen we dat begrijpen? Wat vinden we ervan? Voelen onze leerlingen zich wereldburgers? Het stellen van die vragen is misschien nog wel belangrijker dan het beantwoorden ervan. Meer weten over hoe we invulling geven aan cultuur en tto? Blader door naar hoofdstuk 3.
Ons gebouw
Ons monumentale gebouw aan de Aronskelkweg is speciaal ontworpen voor daltononderwijs. De school heeft brede gangen met nissen waarin leerlingen kunnen werken. Er zijn voorzieningen als een sciencelab, een studieruimte, een mediatheek, sportveld, een gymzaal en een computerlokaal. In alle lokalen is ICT- en multimedia-apparatuur aanwezig en ook het gebruik van Chromebooks en smartphones via het draadloze netwerk geeft veel extra onderwijsmogelijkheden.
In de grote aula met toneel is een kantine, waar leerlingen tijdens de pauzes broodjes, fruit, koeken en melk kunnen kopen. De Soos in het souterrain is een gezellige ruimte waar ook veel leerlingen pauzeren of overleggen. Ook vinden daar feesten en kleine voorstellingen plaats. Aan de achterzijde van de school hebben we een fietsenstalling. Er zijn lockers waar leerlingen hun spullen in kunnen opbergen.